Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) w swoim najnowszym raporcie przekazała, że w pierwszych trzech kwartałach 2022 roku sprzedaż pomp ciepła typu powietrze-woda w Polsce zwiększyła się aż o 140%. W porównaniu do analogicznego okresu w 2021 roku. Szacuje się, że ten trend zostanie utrzymany, mimo chwilowych wahań na rynku spowodowanych zmianami cen taryf energii elektrycznej. Wielu potencjalnych inwestorów zaczęło się wtedy zastanawiać czy ogrzewanie pompą ciepła nadal będzie opłacalne – w końcu zasilana ona jest właśnie energią elektryczną.
Od czego zależy pobór prądu przez pompę ciepła?
Nie da się jednoznacznie powiedzieć ile prądu zużyje dana pompa ciepła. Zależne jest to bowiem od kilku czynników, które należy mieć na uwadze szacując pobór energii i tym samym koszt pracy urządzenia. Ta sama pompa ciepła, w różnych domach będzie pracować z inną efektywnością.
Głównymi czynnikami wpływającymi na pobór prądu są:
Standard budynku – im wyższy, tym mniejsze zapotrzebowanie na energię. Mając bardziej energochłonny dom, o gorszej izolacji ścian czy okien, będziemy więcej płacić za ogrzewanie niż w budynku o lepszym standardzie energetycznym. Od 2021 r. obowiązują nowe warunki WT 2021, zgodnie z którymi w nowobudowanych domach wskaźnik energii pierwotnej nieodnawialnej (EP) nie może przekraczać 70 kWh/m2rok. Niestety, w Polsce większość domów jest w znacznie gorszym standardzie i ich zapotrzebowanie na energię jest dużo wyższe, z powodu większych strat ciepła. Energooszczędne domy z pompą ciepła potrzebują zwykle tylko 10-15 kWh/m2rok energii elektrycznej.
Typ instalacji – pompy ciepła najwydajniej pracują z niskotemperaturowymi instalacjami grzewczymi (np. z ogrzewaniem podłogowym), więcej energii potrzebują na współpracę z tradycyjnymi grzejnikami.
Wymagany komfort cieplny – jest to kwestia indywidualna, dla jednych jest to 20°C, a dla innych będą to aż 23°C.
Zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową – zależne jest od liczby domowników, przyjmuje się średnie zużycie około 40-50l na osobę na dzień.
Efektywność pompy ciepła – pompy ciepła pobierając tylko 1 kWh energii elektrycznej są w stanie wygenerować 4-5 kWh energii cieplnej na nasze potrzeby. A to dlatego, że pobierają odnawialną energię z dolnego źródła np. z powietrza. Wszystko jednak zależy od parametrów określających sprawność urządzenia – COP i SCOP. COP (ang. Coefficient of Performance) to chwilowa efektywność energetyczna, a SCOP (ang. Seasonal Coefficient Of Performance) to średnia roczna efektywność pompy ciepła i to ten parametr jest bardziej miarodajny, gdyż uwzględnia zmienność warunków w jakich pompa ciepła pracuje na przestrzeni roku.
Im wyższe COP, tym wyższa sprawność pompy ciepła? Nie zawsze.
W przypadku parametru COP należy sprawdzić dla jakich wartości A (temperatura powietrza zewnętrznego) i W (temperatura zasilania) dany producent go deklaruje. Dla A7W35 współczynnik COP może być wyższy o kilkanaście procent w porównaniu do A2W35. W przypadku SCOP należy zwrócić uwagę, dla jakiego klimatu i trybu pracy podane są wartości. Tylko porównanie dla tych samych warunków pozwoli wywnioskować, które urządzenie jest bardziej efektywne i energooszczędne.
Ile zapłacimy za ogrzewanie pompą ciepła w 2023 r. bez fotowoltaiki?
Porozumienie Branżowe na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE) cyklicznie publikuje wyliczenia rocznych kosztów ogrzewania budynków w różnych standardach, uwzględniających różne źródła ogrzewania i typy instalacji. Dane uwzględniają oczywiście koszty energii w I kw. 2023 r. Szczegółowe wyliczenia dostępne są na stronie: https://portpc.pl/kalkulator-koszty-ogrzewania-budynku/.
Przykład:
Do obliczeń przyjęto dom jednorodzinny o powierzchni 150 m2, w standardzie WT 2017 i wymaganej energii użytkowej na poziomie 80 kWh/m2rok, z uwzględnieniem przygotowania CWU dla 4 osób. Dom poddawany analizie nie jest wspomagany instalacją fotowoltaiczną. Pompa ciepła współpracuje z ogrzewaniem podłogowym, a jej SCOP wynosi 3,8; taryfa – G12w.
Roczny koszt ogrzewania powietrzną pompą ciepła w takich warunkach będzie oscylował w granicach kwoty 4 500 zł.
Najbardziej ekonomicznie? Z fotowoltaiką!
Połączenie pompy ciepła z instalacją fotowoltaiczną to szansa na maksymalne obniżenie kosztów ogrzewania i to właśnie takie rozwiązanie jest najbardziej optymalne. Szczególnie mając na uwadze, że nie tylko energia elektryczna zdrożała. Ceny gazu, węgla czy peletu również bardzo wzrosły i ogrzewanie tymi surowcami jest coraz mniej opłacalne.
Jeżeli ten sam dom z powyższych obliczeń wyposażony będzie w panele fotowoltaiczne o mocy 5 kWp, to koszt ogrzewania i przygotowania CWU spadnie do około 2 100 zł! Jest to ponad 2 razy mniej niż w przypadku domu bez fotowoltaiki. Pompa ciepła pozostaje więc nadal jednym z najtańszych i przede wszystkim najbardziej ekologicznych rozwiązań do ogrzewania domu. A w połączeniu z fotowoltaiką nasz dom może stać się samowystarczalnym pod względem zapotrzebowania na energię elektryczną.
